BẠCH MAO CĂN – VỊ THUỐC ĐA CÔNG DỤNG TRONG ĐÔNG Y

      Trong đời sống có rất nhiều vị thuốc hay hiện hữu quanh ta. Chúng ta có thể bắt gặp ngay trong vườn nhà những loại cây cỏ có nhiều công dụng thiết thực. Trong đó phải kể đến một loại cây với sức sống mãnh liệt, đó chính là Cây cỏ tranh. Cây cỏ tranh được chế biến thành vị thuốc có tên là Bạch mao căn. Vậy Bạch mao căn có những công dụng gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

1. Giới thiệu

Bạch mao căn có tên khoa học là Rhizoma Imperatae cylindricae. Dược liệu là thân rễ đã phơi hay sấy khô của cây Cỏ tranh (Imperata cylindrica P.Beauv), họ lúa (Poaceae). Cây cỏ tranh là cây cỏ sống lâu năm, thân rễ mọc bò lan dài, ăn sâu dưới đất. Lá mọc đứng, hẹp, dài, cứng, gân lá ở giữa phát triển, mặt trên ráp, mặt dưới nhẵn, mép lá sắc. Cụm hoa hình chùy, màu trắng bạc, bông nhỏ phủ đầy lông. Mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta.

2. Thu hoạch, sơ chế:

Thường thu hoạch vào mùa thu (khoảng tháng 10 – 11) và mùa xuân (Tháng 3- 4), lúc trời khô ráo, sẽ cắt bỏ phần thân trên cổ rễ, rửa sạch đất cát, tuốt bỏ sạch bẹ, lá và rễ con, đem phơi khô. Rễ khi phơi khô có màu trắng ngà hay vàng nhạt, có nhiều đốt, không mùi, không vị, sau hơi ngọt.

3. Mô tả

• Thân rễ hình trụ, dài 30-40 cm, đường kính 0,2-0,4 cm. Mặt ngoài trắng ngà hay vàng nhạt, có nhiều nếp nhăn dọc và nhiều đốt, trên các đốt còn sót lại vết tích của lá vẩy và của rễ con. Dược liệu dai, dễ bẻ gẫy ở đốt, mặt bẻ có sợi. Dược liệu không mùi, không vị, sau hơi ngọt.

4. Tính vị, qui kinh:

• Vị ngọt, tính hàn
• Quy kinh: Tâm, Tỳ, Vị

5. Thành phần: glucoza, fructoza, acid hữu cơ và muối khoáng.
6. Công dụng: lương huyết, chỉ huyết, thanh nhiệt, lợi tiểu. Chủ trị: Thổ huyết, nục  huyết, tiểu tiện ra máu, chảy máu cam do huyết nhiệt, nhiệt bệnh khát nước bứt rứt, hoàng đản, thủy thũng do viêm thận cấp tính. Tiểu khó, ít, buốt.
7. Cách dùng, liều lượng: Ngày 10-40g, dưới dạng thuốc sắc. Dùng tươi từ 30-60g.
8. Kiêng kỵ: người có hư hỏa, không có thực nhiệt không nên dùng. Thận trọng cho phụ nữ có thai.
9. Một số bài thuốc cổ truyền dùng Bạch mao căn như:

• Chè lợi tiểu: râu ngô 40g, xa tiền 25g, bạch mao căn 30g, cúc hoa 5g. Sắc uống trong ngày. Tác dụng: Giúp thông tiểu, giải độc, rất tốt cho bệnh nhân mắc sỏi thận, người bí tiểu, đái rắt, ăn đồ ăn nóng.
• Như thần thang (thánh huệ phương) chữa phổi nóng, hen cò cử: sinh mao căn sắc uống lúc còn nóng vào sau bữa ăn.
• Ma căn thang chữa đái ra máu: bạch mao căn, khương thán, thêm mật ong trăng, sắc uống.
• Bạch mao căn, chi tử: Sắc uống nóng sau ăn hoặc trước lúc ngủ. Có tác dụng điều trị chảy máu cam thể phế vị thực nhiệt, tâm hỏa bốc, uống 1 - 3 thang có kết quả.       

Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Bắc Giang sử dụng Bạch mao căn như một vị thuốc đầu tay chữa bệnh sỏi thận, sỏi tiết niệu, giúp lợi tiểu, tiêu thũng. Bạch mao căn thường được kết hợp với các vị thuốc khác như Kim tiền thảo, Xa tiền tử,… để phát huy công dụng tối đa. Cây cỏ tranh là một cây thông dụng có thể gặp ở mọi nơi, nhưng không nên sử dụng một cách tùy ý, cần dùng dưới sự chỉ dẫn của bác sỹ.

Hãy đến Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Bắc Giang để được đội ngũ nhân viên y tế nhiệt thành, tay nghề cao thăm khám và điều trị.

BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN TỈNH BẮC GIANG

Y ĐỨC – CHẤT LƯỢNG – THÂN THIỆN

Địa chỉ: Số 02 đường Nguyễn Danh Vọng, phường Trần Nguyên Hãn, thành phố Bắc Giang

Điện thoại: 0976 039 710 - 02043 662 169

Web: yhctbg.vn